نام: بابون زیتونی

نام انگلیسی:olive baboon 

نام علمی: Papio anubis

از فرمانرو جانوران، شاخه طنابداران،رده پستانداران، راسته نخستیان، تیره میمون های بر قدیم ،سرده عنتر

زیستگاه: یشترین پراکندگی جغرافیایی در میان همه بابونها مربوط به بابون زیتونی است، در بیش از ۲۵ کشور قاره آفریقا زندگی می‌کند. بابون زیتونی در محیط‌های مختلفی چون بیابان، جنگل و کوهستان یافت می‌شود.

وضعیت حفاظتی: کمترین نگرانی Least Concern(LC)

تغذیه: رژیم غذایی معمولاً شامل انواع زیادی از گیاهان و بی مهرگان و پستانداران کوچک و همچنین پرندگان است. بابون زیتونی برگ، علف، ریشه، پوست، گل، میوه، گلسنگ، غده های مانند سیب زمینی، دانه، قارچ، بنه و ریزومها  را می خورد.

عوامل تهدید کننده: علاوه بر گربه سانانی مانند شیر، پلنگ و سروال، سایر شکارچیان بالقوه بابون های زیتون شامل سگ های وحشی، کفتارها، شامپانزه ها، کروکودیل ها و شکارچیان انسانی می باشند.

دوران آبستنی: 179 روز

تعداد نوزادان: یک

سن بلوغ: بین4 تا 6 سالگی

طول عمر: 25 سال 

طول بدن: 114-50 سانتی متر

ارتفاع: نر70 سانتی متر و ماده 55 سانتی متر

وزن بدن: ماده ها 14.7 و نر 24 کیلوگرم

نکات جالب:

• بابون ها نخستی های اجتماعی هستند که تمایل دارند در گروههای حدود 50 نفره زندگی کنند (گرچه گروهها می توانند تا 300 نفر هم باشند!). آنها به طور معمول در مراودات اجتماعی مانند نظافت و به اشتراک گذاری غذا با همدیگر شرکت می کنند.
• بابون ها عمدتاً گیاهخوار هستند، اما حشرات، و گاهی اوقات ماهی، پرندگان و پستانداران کوچک را می خورند.
• بابون ها طیف وسیعی از صداهای مختلف برای برقراری ارتباط با یکدیگر دارند. بیش از 30 آوای مجزا از جمله غرغر و جیغ در کنار انبوهی از حرکات غیر آوایی مانند بالا انداختن شانه ها و لب زدن استفاده می شود.
• پنج گونه بابون وجود دارد. دو گونه رایج، بابون های زیتونی و بابون های زرد، در شرق آفریقا زندگی می کنند.
• بابون گینه کوچکترین گونه بابون است، در حالی که بابون چاکما بزرگترین گونه است.
• گونه‌های بابون‌ها شل و بسیار نرم و انعطاف پذیر است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا  زمان رسیدن به منطقه امن، میزان زیادی غذا  را داخل گونه هایشان جمع‌آوری کنند و همچنان در جستجوی غذا باشند.
• روال روزانه بابون ها تا حدودی شبیه کارهای روزمره ما است. آنها تمایل دارند حدود ساعت 7.30 صبح از خواب بیدار شوند. آنها قبل از رفتن به بیرون برای جستجوی غذا، مدتی را در گروه خود می گذرانند. آنها ساعات روشنایی روز را به جستجوی غذا، غذا خوردن، استراحت و نظافت می گذرانند، قبل از اینکه شب به محل خواب خود برگردند. ماده ها  تمایل دارند یک سال در میان زایمان کنند. آنها معمولا یک نوزاد دارند و دوره بارداری آنها 6 ماه است.پیوند مادر و بابون شیرخوار بسیار خاص است. مادر بچه را تا زمانی که بتواند بر پشتش سوار شود حمل می کند. آنها در ماه های اول دائما در تماس هستند و مادر بسیار مواظب او است. تنها زمانی که یک نوزاد به حدود 4 ماهگی برسد، اجازه بازی و تعامل با سایر بابون های جوان را دارد.
• اگرچه بابون ها برای امنیت بیشتر، هنگام خواب بالای درخت می روند اما تقریبا بقیه عمر خود را روی زمین می گذرانند و در جستجوی آب و غذا پرسه می زنند.
• دیده شده این حیوان روزانه کیلومترها را طی می کند و تنها برای در امان ماندن از آفتاب ظهر در سایه به استراحت می پردازد. این حیوان قادر است بین طلوع تا غروب خورشید بیش از 4 کیلومتر راه برود.
• بابون ها حیواناتی بسیار قوی هستند و دارای دندان های نیش تیز هستند که  از نظر اندازه شبیه به دندان شیر است. با این حال، آنها سعی می کنند با استفاده از صداها و حرکات ترسناک از دعوا اجتناب کنند.
• بابون در فرهنگ مصر باستان مورد احترام بود و به دلیل هوش زیاد مورد تحسین قرار می گرفته اند. بابون همچنین نماد خدای توث بود و گاهی اوقات به عنوان نگهبان مردگان در جهان اموات به تصویر کشیده می شد.
• بابون ها میلیون ها سال است که با اجداد انسان همزیستی داشته اند. قدیمی ترین فسیل بابون جمجمه ای است که در آفریقای جنوبی یافت شده و تصور می شود دو میلیون سال قدمت داشته باشد.
• مانند بسیاری از نخستی ها، بابون ها با جدا کردن انگل ها، پوست مرده و آلودگی از خزهای یکدیگر در نظافت اجتماعی شرکت می کنند، این کار نه تنها پیوند اجتماعی قوی تری بین آن ایجاد می کند بلکه نشان دهنده جایگاه بابون ها در گروه نیز می باشد. بابون هایی که نظافت می شوند از بابون هایی که نظافت می کنند جایگاه بهتری در گروه دارند.
• برای این که نرهای دیگر در گروه پذیرفته شوند باید با یکی از ماده ها رابطه برقرار کنند تا سایر اعضای گروه آن ها را بپذیرند. این روند ممکن است ماه ها طول بکشد اما این جفت معمولا در طول عمر خود دوستان صمیمی و نزدیک هم خواهند بود.
• بابون آفریقایی و عربی از حداقل 10 صدای مختلف برای برقراری ارتباط با سایر اعضای گروه استفاده می کند.
• نرها و ماده ها از نظر ظاهری اغلب شبیه هم هستند با این تفاوت که ماده ها کوچک تر بوده و موهای بلند اطراف گردن خود ندارند.
• برخلاف میمون های اولیه، میمون بابون دم قابل انعطافی ندارد که بتواند از آن برای جنب و جوش لابه لای درختان استفاده کند.
• بابون ها به شدت به قلمروی خود حساس هستند و با حالت تهاجمی از قلمرو و گروه خود در برابر سایر بابون ها و شکارچیان محافظت می کنند.
• نوعی میمون که به نام شاه بابون شهرت پیدا کرده در واقع مندریل است که به دلیل شباهت ظاهری با بابون ها به این نام شناخته شده است اما گونه متفاوتی از میمون های جهان قدیم و نوعی بوزینه آفریقایی می­باشد.

معرفی: 

بابون زیتونی از میمون های دنیای قدیم است که به عنوان حیوانی باهوش، اجتماعی و سازگار با محیط شناخته شده است. این میمون اندازه متوسط تا بزرگ دارد و امروزه در سراسر آفریقا و برخی مناطق عربستان زندگی می کند. بابون که به نام عنتر دم کوتاه (انتر دم کوتاه) نیز به شهرت رسیده در پنج گونه مختلف یافت می شود، این حیوان بیشتر عمر خود را روی زمین زندگی می کند و به دلیل زندگی اجتماعی خاص و جالبش مورد توجه علاقه مندان حیات وحش قرار دارد. به طور کلی پنج گونه مختلف بابون وجود دارد. بابون مقدس به دلیل صورت قرمز روشن و زندگی در میان تخته سنگ ها از سایر گونه ها متمایز شده است، بقیه گونه ها به طور کلی به نام بابون ساوانا شناخته شده اند. بابون ها میمون های بزرگ و قدرتمندی هستند که بیشتر وقت خود را روی زمین سپری می کنند. این حیوان دارای سر بزرگ، یک پوزه بلند شبیه سگ، خط ابروی محکم برای محافظت از چشم ها و گونه کیسه ای شکل است که از آن برای نگهداری موقت غذای خود استفاده می کند. بابون های نر از نظر اندازه معمولا دو برابر ماده ها هستند و دندان های نیش ترسناک و تیزی دارند که به حفاظت آن ها در برابر تهدیدهای بیرونی کمک می کند، اندازه دقیق این دندان ها به نوع بابون بستگی دارد. بدن بابون با خز پوشیده شده و ظاهری وحشی به حیوان بخشیده، همچنین یال های بلندی دارد که روی شانه هایش کشیده شده است. ناحیه صورت و باسن این حیوان بدون خز است اما پوست محکمی دارد. رنگ انواع مختلف بابون بین سبز زیتونی تا زرد، نقره ای و قهوه ای متفاوت است. اندازه انواع مختلف بابون ها با هم متفاوت است. گفته شده بابون دماغه بزرگ ترین نوع و بابون گینه ای کوچک ترین گونه می باشد. بابون ها حیواناتی فوق العاده اجتماعی و باهوش هستند که در گروه های بزرگ زندگی کرده و معمولا پیوندهای عمیقی با اعضای گروه خود دارند، این رابطه نزدیک ممکن است تا پایان عمرشان ادامه داشته باشد. تعداد اعضای گروه بابون ها با هم متفاوت است اما گاهی می تواند تا چند صد عضو داشته باشد. گروه ها از هر دو جنس نر و ماده و بچه های آن ها تشکیل شده که با تغذیه، خواب و نظافت روابط نزدیکی با هم قرار می کنند. آن ها در طول روز به گروه های کوچک تری تقسیم می شوند، این زیر گروه ها شامل 4 یا 5 ماده، بچه های آن ها و یک بابون نر غالب می باشد که رهبری را به عهده دارد و تلاش می کند سایر بابون های نر را از گروه دور نگه دارد. بابون مقدس معمولا در گروه های بسیار کوچک تر – شامل حدود 12 ماده و یک نر آلفای تنها – زندگی می کند. علت زندگی گروهی بابون ها محافظت از خود در برابر تهدیدها و دشمنان می باشد. آن ها به خصوص زمانی که در فضای باز به سر می برند پیوسته مراقب شکارچیان خطرناک هستند و در صورت مشاهده خطر صدای پارس مانند بلندی ایجاد می کنند. هنگام خطر نرها برای حمله کردن شروع به دویدن می کنند در حالی که ماده ها و بچه ها خود را به مناطق امن میان درختان رسانده و پنهان می شوند. بابون ها به روش های مختلف مانند ارتباط صوتی، حالات چهره و حتی دم خود با هم ارتباط برقرار می کنند. آن ها طبع بسیار سازگاری دارند و با شرایط مختلف هماهنگ می شوند، با این حال جمعیت شان به دلیل شکار و از بین رفتن زیستگاه ها توسط انسان به مرور در حال کاهش است. بابون ها در حال حاضر در سراسر قاره آفریقا و همچنین برخی نواحی عربستان دیده می شوند، زیستگاه های آن ها بسیار گسترده است با این حال نسبت به گذشته تا حد زیادی کاهش وسعت داشته است. بابون می تواند در طیف گسترده ای از زیستگاه ها از جمله ساوانا، خارستان ها، بیابان های صخره ای و جنگل های بارانی که آب کافی برایش فراهم باشد زندگی کند. بابون مقدس در بیابان های صخره ای واقع در تپه های خط ساحلی دریای سرخ – در شمال شرقی آفریقا و مناطقی از غرب شبه جزیره عربستان – سکونت دارد. بابون زیتونی گسترده ترین گونه محسوب می شود که زیستگاهش از غرب به شرق در طیف وسیعی از نواحی گسترش یافته است، در حالی که محل زندگی بابون گینه ای به یک منطقه کوچک در غرب محدود شده و بابون زرد در شرق زندگی می کند، بزرگ ترین گونه یعنی بابون دماغه نیز در دورترین نقاط جنوبی ساکن است. بابون یک حیوان همه چیز خوار است که از طیف متنوعی از گیاهان و حیوانات کوچک تغذیه می کند و میوه ها، دانه ها، ریشه های سخت و گل ها به همراه حشرات، تخم حیوانات، مارمولک و جوندگان قسمت عمده ای از رژیم غذایی اش را تشکیل می دهد. از آن جا که این میمون هیکل بزرگ و قدرت زیادی دارد گاهی نیاز دارد از منابع تغذیه ای بزرگ تر مانند آهوهای جوان استفاده کند. در برخی نواحی که زیستگاه بابون ها توسط انسان ها اشغال شده این حیوانات به مزارع حمله کرده و محصولات را از بین می برند، به همین دلیل از آن ها به عنوان نوعی آفت کشاورزی یاد می شود. بابون یک سری دندان های آسیاب بزرگ و مسطح دارد که برای خرد کردن گیاهان از آن ها استفاده می کند و اضافه غذا را در کیسه های گونه منعطف خود برای مصارف بعدی ذخیره می کند. بابون ها به دلیل اندازه بزرگ و این حقیقت که بیشتر عمرشان را روی زمین به سر می برند دشمنان زیادی دارند که از جمله مهم ترین آن ها می توان به گربه های وحشی مانند شیر، پلنگ و یوزپلنگ اشاره کرد. پیتون های بزرگ، سگ های وحشی آفریقایی و پرندگان شکارچی نیز بابون های کوچک و آسیب پذیر را شکار می کنند. با این وجود مهم ترین دشمن بابون، انسان ها هستند که با شکار و از بین بردن زیستگاه های این حیوان جمعیت آن را تا حد قابل توجهی کاهش داده اند. بابون ها در تمام طول سال می توانند زاد و ولد کنند و زمان خاصی برای جفت گیری ندارند اما دیده شده در برخی اوقات سال بسته به مکان آن ها، جفت گیری و زایمان به اوج خود رسیده است. زمانی که بابون ماده برای جفت گیری آماده می شود بابون نر غالب زیر گروه، به شدت از حق خود برای جفت گیری دفاع می کند با این وجود بابون های ماده معمولا در طول زندگی خود با نرهای زیادی جفت گیری می کنند. دوره بارداری بابون ماده حدود 6 ماه طول می کشد. بعد از این مدت یک نوزاد به دنیا می آید که بلافاصله بعد از تولد، خز مادرش را گرفته و به او می چسبد. رنگ بابون های تازه متولد شده با رنگ والدین آن ها متفاوت است، آن ها تا حدود 2 ماه بعد که خزهای بزرگسالی روی بدن آن ها رشد کند مورد حفاظت گروه قرار دارند. ماده های جوان کنار مادر خود در گروه می مانند و اغلب تا پایان عمر رابطه بسیار نزدیکی با هم دارند در حالی که نرهای جوان مجبور هستند از گروه خارج شده و در گروه های دیگر توانایی های خود را به اثبات برسانند. بابون ها به طور قابل توجهی با جمعیت رو به رشد انسان ها در زیستگاه های طبیعی خود سازگار شده اند اما در مناطقی که بین زیستگاه این حیوان و مناطق مسکونی هم پوشانی وجود دارد دیده شده این حیوانات به محصولات زراعی حمله کرده و آن ها را از بین می برند. شکار بابون ها توسط انسان ها، جنگل زدایی و کشاورزی از عوامل اصلی کاهش جمعیت این حیوان می باشد. در حال حاضر چهار گونه بابون به عنوان گونه هایی با حداقل نگرانی انقراض در آینده نزدیک طبقه بندی شده اند در حالی که بابون گینه ای در فهرست حیوانات نزدیک به تهدید قرار دارد.

بابون گلادا یا بابون خونین دل نوعی میمون دم کوتاه دنیای قدیم است که ظاهر آن شباهت زیادی به بابون ها دارد اما بابون محسوب نمی شود.