نام انگلیسی: eastern imperial eagle
نام علمی: Aquila heliaca
از فرمانرو جانوران، شاخه طنابداران،رده پرندگان، راسته باز سانان، خانواده بازان، سرده عقاب ها،گونه عقاب امپریال
Kingdom:Animalia
Phylum:Chordata
Class: Aves
Order: Accipitriformes
Family: Accipitridae
Genus:Aquila
Species: A.heliaca
زیستگاه:
زیستگاه مورد علاقه این عقاب دشت‌های باز با کمی درخت هستند و برخلاف بسیاری از عقاب‌های دیگر در کوهستان‌ها، جنگل‌های وسیع یا استپ‌های بدون درخت زندگی نمی‌کند. عقاب شاهی ترجیح می‌دهد که آشیانه خود را بر روی درختان بلندی بسازد که اطراف آن درخت دیگری نباشد تا از این طریق دید خوبی به اطراف داشته باشد.
وضعیت حفاظتی: از نظر سازمان جهانی حفاظت IUCN این گونه در زمره گونه های آسیب پذیر (VU) قرار گرفته است. در فهرست پرندگان حمایت شده ایران قرار داشته و دارای ارزش حفاظتی است. عقاب امپریال زمانی نماد سلطنتی امپراتوری اتریش- مجارستان بود اما این کمکی به حفظ این جانور در اروپای مرکزی نکرد و این جانور در بخش عمده‌ای از قلمرو سابق خود ناپدید شده‌است.
تغذیه: پستانداران و پرندگان، تخم پرندگان.
دوران تفریخ: 35 روز
تعداد تخمها: 1-3 تخم
سن بلوغ: حدود 4 سالگی
طول عمر: 56 سال
طول بدن: 180-260 سانتی متر
ارتفاع: 72-90 سانتی متر
وزن بدن: 2500 تا 4500 گرم
معرفی:
عقاب امپریال، یا شاهباز، از پرندگان بسیار کمیاب ایران است. زادوولد آن بسیار کم است. اکنون نیز در فهرست پرندگان آسیب‌پذیر جای گرفته است. عقاب امپریال از راسته‌ی شاهین‌سانان است و با عقاب طلایی مشابهت‌هایی دارد. هرچند ویژگی‌های ظاهری و رفتاری او را در سنجش با عقاب‌های دیگر، باید تا اندازه‌ای متفاوت دانست. منقار عقاب امپریال زرد رنگ و بلند است. برخلاف عقاب طلایی، چشمان این پرنده گشاده‌تر است. به عبارت دیگر، آن اندازه پیشانی‌اش افتاده نیست که اخمو به نظر برسد. این ویژگی عقاب امپریال، به سبب فُرم جمجمه‌ی اوست. شاپرهای هفتگانه‌ی عقاب امپریال سیاه رنگ است اما در امتداد آن پرها، 3 یا 4 پر سفید دیده می‌شود. پرهای ساق چندان تیره رنگ نیست و قهوه‌ای روشن به نظر می‌آید. در زمان رشد و بلوغ، پرهای این پرنده‌ی شکاری، قهوه‌ای مایل به سیاه است. پرهای عقاب امپریال که در پس گردن او زرد رنگ است، در زمان پیری سفید می‌شود. از دیگر تفاوت‌های ناچیز عقاب امپریال و طلایی در فُرم ناخن‌های آن دو است. عقاب امپریال ناخن‌هایی کوتاه‌تر دارد، با قوسی کمتر. شمار انگشتان عقاب امپریال هفت تا است. اما آنچه بیش از همه عقاب امپریال را از گونه‌ی طلایی آن جدا می‌سازد، پرهای سفیدی است که در پشت عقاب امپریال دیده می‌شود. عقاب طلایی چنین پرهای سفیدرنگی ندارد. پیکر عقاب امپریال درشت است. دُم او چهارگوش بوده و دارای نوارهای عرضی خاکستری رنگمی باشد که تعداد آن نوارها 5 عدد است و گاه به 7 عدد هم می‌رسد. اندازه ی بدن از 77 تا 82 سانتی‌متر است پرنده ماده 25 درصد بزرگ تر از نر است. وزن این پرنده 5/2 تا 5/4 کیلوگرم است. عقاب امپریال کم و بیش آرام و آهسته پرواز می‌کند. شاید این کُندی به سبب پیکر سنگین اوست. بال هایش را در هنگام پرواز صاف و در امتداد بدن نگه می‌دارد. فاصله‌ی دو سر بال ای او نیز 8/1 تا 16/2 متر است. عقاب امپریال را در دشت‌های باز می‌توان دید؛ جایی که درختان بلند و جنگل‌های کوهپایه‌ای جای دارند. در فصل سرد زمستان نیز در تالاب‌ها و نواحی استپی به‌سر می‌بَرد. آشیانه‌اش را بر روی درختان می‌سازد و می‌کوشد که آشیانه‌اش در جایی دور باشد و چندان به چشم نیایدو در بالاترین نقطه باشد این ویژگی او بدان سبب است که بتواند پیرامون خود را تا دورترین چشم انداز، ببیند و بر اطرافش مسلط باشد. زیستگاه دلخواه عقاب امپریال دشت‌های فراخ است. این ویژگی او در میان عقاب‌ها شگفت‌آور است. عقاب‌های دیگر ترجیح می‌دهند که در کوهستان‌ها، جایی که جنگل‌های پهناور هست، زندگی کنند. اما عقاب امپریال به اندازه‌ی آن‌ها اجتماعی نیست خوراکش را هم از میان خرگوش‌ها، قرقاول‌ها، سنجاب‌ها و موش‌های بزرگ برمی‌گزیند. عقاب امپریال پرنده‌ای کوچ‌رو است. از سرزمین‌های شمالی در روسیه و قفقاز پرواز کنان به ایران می‌آید و پاییز و زمستان را در ایران سپری می‌کند. این پرنده از میانه‌ی شهریور تا اردیبهشت ماه برای زادآوری در ایران می‌ماند و سپس برای تابستان‌گذرانی به قفقاز و روسیه بازمی‌گردد. پرواز عقاب امپریال بیش‌ترهزاران کیلومتر ادامه دارد و دست به کوچ‌های طولانی می‌زند. از این‌رو، هنگام فرود آمدن، از بسیاریِ پرواز اندکی سست و ناتوان شده است و طعمه‌ای دلخواه برای شکارچی‌ها می‌شود. در این زمان است که افزون بر شکارچی‌ها، صیادان و دام‌گذارانی هم هستند که عقاب امپریال را رقیب تجارت خود می‌پندارند و برای این که طعمه‌های آن‌ها شکار عقاب امپریال نشود، این پرنده را می‌کشند. شکار بی‌رویه عقاب امپریال ، او را تا مرز نابودی پیش بُرده است. عقاب شاهی به تازگی در برخی از زیستگاه‌های ایران دیده شده است که پیش‌تر از بودن او در آن نقاط خبری در دست نبود.